
Tulai san ahcun mino, upa, nunau/mipa ti um nawn loin zu in culci a si. Zokhal in zu in hi sual a si ti kan thei cio ko nan, sual ih ruattu lala lak khalah a in an bang thei cuang lo.
Ṭhenkhat cu hna ruangah an in, a ṭhen cu an duh hrimhrim ruangah an in ih a ṭhen lala cu zu in a ciahneh tuk zo ruangah a tel loin an tlei thei nawn lo.
Zu hi in lo thei hram ahcun cutluk ih thil ṭha a um lo. Asinan na supaw thei lo ih na in a si hmanah cin le dan felfai zetih in na zir a ṭul.
Na harhdamnak siatsuah tiangtiang in zu na in a si ahcun sirawk in sullam a nei nawn lo ding.
Cu hleiah zu (alcohol) hi ri tukih na in ahcun na nun a tawi men lawng si loin cui’ nun tawite sungah ningzah mualphonak, taksa siatsuahawknak a thlen thei. Curuangah a tanglam ih tarlangmi pawl thlun thei zuam aw.Ṭ ṭ
1. Na Limit thei aw: Milai hin thil kan duh hnuhnu phungphaithlu loin kan hamṭam ṭheu. Asinan zu ahcun duham tuk a ṭha lo. Mithiam pawl ih ruahnak an pekmi ahcun mi pakhat hin ni khatah zu peg 4 lawng in ding ti a si.
Zarh khatah peg 10 hnakih tam in lo ding. Cuhnakih tam in asile lung nat, cancer, thin ṭhatlonak, thinlung buainak, thluak siatnak le reipi ngornak pawl a thleng thei.
2. Zu na in hlanah: Zu hin kan pumpi le rilte ihsin thihri ah an luh ṭheu ruangah pumpi kawlawng tukin zu na in asile na thihri ah zamrang tukin a fangsuak lohli ding.
Curuangah zu na in hlanah thil pakhatkhat tal ei ta aw. Culawng si loin na in laiah a hmeh ei tam uar aw. Thil al tuk lawngte hrial aw.
3. Nuamnaiten in aw: Zu hi ziangtluk kan in timi tah theinak thisen sungih alcohol unit (Blood Alcohol Concentration) a um. Cun, milai pakhat hin nazi 1 ah alcohol peg khat lawng a cohlang thei fawn.
Zu tam tuk na in ih zamrang zetin na viak bet a si ahcun Blood Alcohol Concentration (BAC) a kai ciamco ding ih na ri aa ding.
4. El ngam aw: Na rualpi thawn nan komawk caan ah na taksa ih tlin lo, na limit lan tiang zu an lo hnek asile el ngam aw. Na el lo asile harsatnak tuartu cu nangmah thotho na si ding.
Sim zo bangin ni khatah peg 4 hnakih tam in hlah. Cumi tlunih lo hnektu an um asile hmaisong loten el vulvo mai.
5. Cet mawng hlah: Zu ri cingin motor siseh bike siseh mawng hrimhrim hlah. Cangsual a ol ih a tikcu loah thi thuptinak men a si.
Nangmah ah theihthiamawknak na neih ih na rinsanawk lemlo a si ahcun ‘pa’ awter tukin motor lole bike mawng hlah. Taxi la in tlung men aw. A him bik.
6. Sim hnuah in hlah: Natabik ahcun zu na in ding asile zan nazi 8 hnuah in hlah. Milai thin hi zan nazi 8 tiang lawng hna a ṭuan. Curuangah zan nazi 8 hnuih zu na in asile na thin kha hna pakhat na pesal tinak a si ih a cau thei zet ti thei aw. A netnak ah thin ro nat neih a olte.
Zu kan inmi ihzir in kan harhdamnak a hngong thei, tiah simtu an um. Asinan cuhnakih thupi sawn cu a in dan thiam a si. Ziangvek zu ṭha khal in awla a tlunlam ih tarlangmi pawl na thlun lo a si ahcun zu ṭha in in sullam a nei cuang lo.
Leave a Reply